Το άρθρο μπορεί να βρεθεί στην έντυπη έκδοση του ISSUE 2

Περιπλανώμενη στη Θεσσαλονίκη, την ώρα που νυχτώνει ή λίγο πριν ξημερώσει, η Λία Ναλμπαντίδου ανακαλύπτει εικόνες που δεν υπάρχουν, και τις υλοποιεί μέσα από τη φωτογραφική πρακτική της: ένα ροζ εμπριμέ φόρεμα στο σκοινί της μπουγάδας είναι όμορφο σαν εξωτικό λουλούδι, τα φώτα της Περαίας, όπως φαίνονται από το αεροδρόμιο Μακεδονία, λάμπουν σαν γιορτή, ο παρατημένος αρχαιολογικός χώρος της πλατείας Διοικητηρίου φαντάζει ως κατάφυτος κήπος. ‘Oλες αυτές οι εικόνες, μαζί με πολλές άλλες, ανθίζουν στον «Αστικό Μυστικό Κήπο» της Θεσσαλονικιάς φωτογράφου.

Πυρήνα της εργασίας αποτελεί το photobook Urban Secret Garden: a trilogy book of photographs, το οποίο είναι αυτοέκδοση και εκτυπώνεται με τη μέθοδο print on demand (444 αντίτυπα).

Οι φωτογραφίες του «Αστικού Μυστικού Κήπου» έγιναν βιβλίο το 2016, και τον Μάιο του 2019 πρωτοπαρουσιάστηκαν σε έκθεση στο ΜΙΕΤ/Βίλα Καπαντζή. Για την εργασία αυτή, η Λία Ναλμπαντίδου έστρεψε το βλέμμα της στο τοπίο της Θεσσαλονίκης, αρμολογώντας τις σύγχρονες εικόνες που φωτογράφισε, μαζί με στιγμιότυπα από το οικογενειακό της αρχείο, σε έναν απρόσμενο, ήσυχο και συχνά συγκινητικό διάλογο του παλιού με το σύγχρονο. Η φωτογράφος εξηγεί: «Εδώ το παλιό αντιπροσωπεύεται από στιγμιότυπα περασμένων δεκαετιών, όπως για παράδειγμα εικόνες που απεικονίζουν τη μητέρα μου, νεαρή γυναίκα τη δεκαετία του ‘50, με τη δική της μητέρα στην αυλόπορτα του σπιτιού τους».

Η έννοια του «αστικού κήπου», όπως λέει η Λία Ναλμπαντίδου, δεν είναι κυριολεκτική, είναι μία επινόηση. Η ίδια θυμάται: «Όταν τα Χριστούγεννα του 2009 ξεκίνησα να φωτογραφίζω, δημιούργησα μια συγκεκριμένη συνθήκη. Επιθυμία μου ήταν να φωτογραφίσω χωρίς να απομακρυνθώ από το σπίτι και την καθημερινότητά μου, όμως ήθελα να είμαι απαλλαγμένη από τα καθημερινά μου καθήκοντα. Επέλεξα να φωτογραφίσω το ξημέρωμα, έξω από την καθημερινή μου ρουτίνα, έχοντας επιπλέον στη διάθεσή μου τη φωτογραφική συνθήκη που με ενδιέφερε: το φως του λυκαυγούς και λίγο αργότερα του λυκόφωτος, συνδυασμένα με τα κίτρινα φώτα της πόλης. Στην πορεία ανακάλυψα ότι με ενδιέφεραν οι φυλλωσιές, οι σκιές και οι αντανακλάσεις τους, αυτές που ονόμασα χαριτολογώντας “Μυστικούς Κήπους”. Δεν άργησα να συνειδητοποιήσω ότι τα σημεία της πόλης που με έλκυαν φωτογραφικά είχαν αναφορές στα φλοράλ μοτίβα από τα prêt-à-porter φορέματα της οικογενειακή μας επιχείρησης, βιοτεχνίας έτοιμων ενδυμάτων, που άνθισε στις δεκαετίες ’70 και ’80, και έκλεισε οριστικά τη δεκαετία του ’90».

Στις φωτογραφίες της Λίας Ναλμπαντίδου ο άνθρωπος είναι απών – παρών. Αυτό που την ενδιέφερε ήταν το αστικό τοπίο. «Ήθελα να συμπεριλάβω ανθρώπους στις εικόνες μου, όμως δεν με ενδιέφεραν οι περαστικοί που θα αντάμωνα τυχαία. Έτσι, όταν οι φωτογραφίσεις ολοκληρώθηκαν, και με τη συνεργασία των Σίλας Ζαμάνη και Ελένης Νάστα, για την ανάπτυξη του περιεχομένου και τον σχεδιασμό του βιβλίου, οδηγηθήκαμε στη συμπερίληψη φωτογραφιών από το οικογενειακό μου αρχείο».

Το Urban Secret Garden είναι μια εργασία που έχει ολοκληρωθεί. «Η φωτογράφιση είχε διάρκεια τεσσάρων χρόνων, χρειάστηκαν άλλα δύο για να δημιουργηθεί το photobook, και δύο χρόνια μετά το βιβλίο έγινε η έκθεση», εξηγεί. «Στο μεταξύ, με τη συνεργασία του Loopo Studio, δημιουργήσαμε μια “ψηφιακή μετάφραση” του βιβλίου, που αποτελεί ένα εκπαιδευτικό βίντεο. Με αφετηρία τους “Μυστικούς Κήπους” της Θεσσαλονίκης, οδηγήθηκα σε μια νέα συνεργασία και με τη Μαΐτα Χατζηιωαννίδου ξεκινήσαμε τη σειρά έργων που φέρουν τον τίτλο “Φλώρα”».