fbpx

updates

Μιχαήλ Καρίκης

The Meteorological Orchestra

Το Inspire Project, που διοργάνωσε για μία ακόμη χρονιά το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, έδωσε την ευκαιρία σε ανερχόμενους εικαστικούς καλλιτέχνες να παρακολουθήσουν μια σειρά από συναρπαστικά εργαστήρια, προσφέροντας παράλληλα στο κοινό τη δυνατότητα να επισκεφτεί μια έκθεση υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου. Μέσα από μεθοδολογίες που αντλούν έμπνευση από τις επιστήμες του μέλλοντος, το Inspire Project 2023, με τίτλο «Ένταση. Σενάρια μέλλοντος και άλλες ιστορίες», είχε φέτος στο επίκεντρό του τα σενάρια του μέλλοντος, όπως τα προσλαμβάνουν νέοι καλλιτέχνες από ένα ευρύ φάσμα των τεχνών. Έργα που προέκυψαν από τη ζωντανή διαδικασία των εργαστηρίων, στα οποία συμμετείχαν 40 νέοι εικαστικοί, μαζί με εκείνα που φιλοτέχνησαν οι επικεφαλής-προσκεκλημένοι καλλιτέχνες, Μιχαήλ Καρίκης και Albert Barqué-Duran, παρουσιάστηκαν στην ομότιτλη έκθεση.

Ο Μιχαήλ Καρίκης είναι ένας εικαστικός στοχαστής που συνομιλεί με τα μεγάλα, σύγχρονα προβλήματα της ανθρωπότητας. Από το έργο του δεν λείπει ποτέ η κοινωνική διάσταση, μπολιασμένη με την αίσθηση του κατεπείγοντος. Η καριέρα του την τελευταία δεκαετία είναι εντυπωσιακή, με διεθνείς εκθέσεις που έχουν φιλοξενηθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Όσο για τη φετινή συμμετοχή του στο Inspire Project 2023, αναφέρει σχετικά: «Παρουσίασα μια οπτικοακουστική εγκατάσταση (τρία βίντεο με ήχο surround) με τίτλο The Meteorological Orchestra. Πρόκειται για μια ωδή στα στοιχεία της φύσης, η οποία εκφράζει τόσο τη βαθιά μας σχέση και εμπλοκή με τον καιρό όσο και μια προσευχή για τη σύνδεσή μας με την ατμόσφαιρα και τη γη».

«Σε αυτή την εγκατάσταση, ο χώρος μεταμορφώνεται σε ένα εσωτερικό μετεωρολογικό σύστημα που παράγεται μέσα από τις ηχητικές δονήσεις και το τραγούδι. Στις προβολές εμφανίζονται μουσικοί που παίζουν όργανα, καθώς και αναλογικές μηχανές θορύβου, σχεδιασμένες να μιμούνται τους ήχους φυσικών φαινομένων. Μια μπαρόκ μηχανή ανέμου, λατινοαμερικανικά τελετουργικά ραβδιά βροχής, ένα τύμπανο που κάνει τον ήχο κυμάτων, ένα νερόφωνο, ένας κεραυνό-σωλήνας και μεταλλικά κομμάτια γεμίζουν τον χώρο με μια μετεωρολογική μουσική και παραπέμπουν στις δυνάμεις και στο μεγαλείο της φύσης. Στη μέση αυτού του ηχοτοπίου, ανθρώπινες φωνές ξεσπούν σε παραδοσιακά τραγούδια που εκφράζουν χαρά, φόβο και θαυμασμό προς όλα τα στοιχεία που μας περιβάλλουν. Η Μετεωρολογική Ορχήστρα αποτελεί μέρος ενός πρότζεκτ που περιλαμβάνει έργα που συντονίζονται συλλογικά με τις ηχοχρωμίες της κοινωνικοπολιτικής αλλαγής και της οικολογίας. Οι Αναδυόμενες Θάλασσες είναι επίσης ένα από τα έργα που παρουσιάζω εδώ, το οποίο αποτελείται από μια σειρά πλακάτ που παρουσιάζουν χάρτες με τους μετασχηματισμούς που θα υποστεί η παράκτια γεωγραφία της Ελλάδας τα επόμενα 80 έως 200 χρόνια λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Ανάμεσα στους χάρτες παρεμβάλλονται εικόνες από διαδηλώσεις οικολογικών ακτιβιστών» εξηγεί αρχικά.

«Ακριβώς απέναντι υπάρχει μια μεγάλη κουρτίνα, η οποία αναπαριστά μια θερμική εικόνα της γης, καθώς και μια οθόνη με τη συνομιλία μεταξύ δύο ανθρώπων, η οποία διαδραματίζεται στο μέλλον αλλά αναφέρεται στο δικό μας παρόν, δίνοντας έμφαση στην ηθική ευθύνη που έχουμε να παραδώσουμε έναν βιώσιμο πλανήτη στις μελλοντικές γενιές. Με άλλα λόγια, το έργο δηλώνει ότι η αλλαγή της πορείας της κλιματικής αλλαγής βρίσκεται στα χέρια μας. Το συγκεκριμένο έργο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με ερμηνευτές από την ηπειρωτική Πορτογαλία, τη Μαδέρα, τη Συρία και τη Δανία και συνεχίζει να επεκτείνεται μέσω της έρευνας για μουσικά όργανα που μιμούνται μετεωρολογικούς ήχους και λαϊκά τραγούδια σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια» συμπληρώνει χαρακτηριστικά.

Ο Μιχαήλ Καρίκης, γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, είναι διακεκριμένος Έλληνας-Βρετανός καλλιτέχνης, με έδρα το Λονδίνο και τη Λισαβόνα. Το έργο του σε κινούμενες εικόνες, ήχο, περφόρμανς και άλλα μέσα έχει παρουσιαστεί σε κορυφαίες μπιενάλε σύγχρονης τέχνης, μουσεία και φεστιβάλ κινηματογράφου σε ολόκληρο τον κόσμο. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται η 54η Μπιενάλε της Βενετίας (2011), η Manifesta 9 (2012), η 19η Μπιενάλε του Σίδνεϊ (2014) και η 2η Μπιενάλε της Ρίγας (2020). Ο Καρίκης έχει παρουσιάσει επίσης το έργο του σε πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις, σε χώρους υψηλού κύρους όπως η Tate Liverpool (Ηνωμένο Βασίλειο, 2020), το MORI Art Museum (Ιαπωνία, 2019), η Fondazione Sandretto Re Rebaudengo (Ιταλία, 2019), η Whitechapel Gallery (Ηνωμένο Βασίλειο, 2018) το Casino Luxembourg (Λουξεμβούργο, 2017) κ.α. Έχει αποσπάσει πολυάριθμα διεθνή βραβεία, έχοντας εμφανιστεί, μεταξύ άλλων, στο Royal Opera House Covent Garden και στο Barbican Theatre του Λονδίνου.

Τα ηχητικά του έργα έχουν παρουσιαστεί από την Björk, τον DJ Spooky, τη UNICEF και το MIT, ενώ έχουν μεταδοθεί από τους σημαντικότερους ραδιοφωνικούς σταθμούς της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των BBC, Radio 3, RAI 3 και Radio France. Σημαντικό είναι και το ακαδημαϊκό του έργο, καθώς έχει διδάξει σε διακεκριμένα διεθνή ιδρύματα όπως το Royal College of Art (Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο), η Σχολή Ruskin στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (Ηνωμένο Βασίλειο), η Nederlandse Filmacademie (Άμστερνταμ, Ολλανδία), το Aarhus School of Architecture (Δανία), η École Cantonale d’art du Valais, Sierre (Ελβετία), το Goldsmiths College (Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο), το Sandberg Institute (Άμστερνταμ, Ολλανδία), το UCL Slade School of Fine Art (Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο), το Central Saint Martins (Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο), το Universidade de São Paulo (Βραζιλία). Επιπλέον, διατηρεί θέση καθηγητή στο MIMA (Middlesbrough Institute of Modern Art) School of Art & Design (Ηνωμένο Βασίλειο).