«Νομίζω ότι όλοι μας θυμόμαστε τη στιγμή που συνειδητοποιήσαμε πόσο ευάλωτοι και ανυπεράσπιστοι είμαστε απέναντι σε αυτή την πανδημία», λέει ο Γιάννης Σκαραγκάς. «Ό,τι και να είχαμε ήδη ακούσει, όσες φρικτές εικόνες και να είχαμε δει από την Κίνα, υπήρξε μια περίοδος που -με διαφορετικές αφορμές ο καθένας- αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε τις διαστάσεις του προβλήματος».

Για τον Θεσσαλονικιό συγγραφέα, σεναριογράφο και θεατρικό συγγραφέα, η στιγμή αυτή ήρθε στη διάρκεια της περιοδείας του με την Κυρά της Ρω στις ΗΠΑ. Ο ίδιος θυμάται: «Επέστρεφα από Λος Άντζελες, όπου τις προηγούμενες εβδομάδες δεν δίναμε καμία σημασία στην πιθανότητα μετάδοσης του ιού στην Αμερική. Ετοιμαζόμουν να περάσω το επόμενο δίμηνο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Αυστραλία, αλλάζοντας συνέχεια πόλεις και αεροδρόμια, και την εβδομάδα που βρισκόμουν στην Αθήνα, αυξήθηκε το επίπεδο συναγερμού σε πανδημία. Πραγματικά ένιωσα πανικό στη σκέψη των ταξιδιών που είχα προγραμματίσει. Ήταν λίγες μέρες πριν ο Τραμπ και ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας ανακοινώσουν την απαγόρευση των πτήσεων, και δεν ήξερα τι να κάνω. Από τη μία φοβόμουν, γιατί δεν μπορούσα να ζητήσω αναστολή των συμβολαίων με τους παραγωγούς, και από την άλλη καταλάβαινα, βεβαίως, πόσο καταστροφικό θα ήταν οικονομικά το ενδεχόμενο ακύρωσης της περιοδείας».

Η αιφνιδιαστική αυτή αλλαγή καθημερινότητας και σχεδίων του προκάλεσε αντιδράσεις που ούτε και ο ίδιος περίμενε. «Για κάποιο λόγο τα έβαλα με τον εαυτό μου. Θύμωσα με τον τρόπο ζωής και τη δουλειά μου, με τις μετακομίσεις των τελευταίων ετών σε Ελβετία και Αμερική», λέει. «Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ένιωσα για πρώτη φορά ότι το προνόμιό μου να δουλεύω σε διαφορετικές χώρες με έβαζε σε κίνδυνο —και ήταν άδικο αυτό το συναίσθημα γιατί οποιαδήποτε αίσθηση επιτεύγματος και επιτυχίας είχε αντικατασταθεί από μια υποψία ανευθυνότητας. Δεν μπορώ να ξεχάσω αυτό το σοκ και δεν είμαι σίγουρος ότι το έχω ξεπεράσει γιατί ακόμη και τώρα δεν είμαι σε θέση να αποφασίσω πώς, και κυριότερο εάν, μπορώ ή θέλω να αλλάξω τον τρόπο ζωής και δουλειάς μου».

Αυτό το διάστημα, ο Γιάννης Σκαραγκάς επιστρέφει με ένα καινούργιο  μυθιστόρημα, με τίτλο Πριν κοιμηθείς με τον διάβολο, το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κριτική. Πρόκειται για ένα ιστορικό αστυνομικό μυθιστόρημα, που διαδραματίζεται στην Αθήνα των αρχών της δεκαετίας του 1930, με φόντο το ρεμπέτικο και τις απαρχές της κινηματογραφικής παραγωγής στην Ελλάδα, απεικονίζοντας παράλληλα τον αγώνα μιας χώρας να επιβιώσει οικονομικά και να θεραπεύσει τα τραύματά της. Ήρωας του βιβλίου ο Φιλότιμος Βάκχος, κοσμικογράφος στα Αθηναϊκά Νέα, που βρίσκεται κατηγορούμενος για  φόνο και μπλέκει σε μία σκοτεινή υπόθεση.

Παράλληλα, συνεργάζεται με την Ελληνοαμερικανίδα σκηνοθέτιδα Φαίη Λέλιος, με την οποία συνυπογράφει το σενάριο της ταινίας Road Narrows, με παραγωγούς τον Τζορτζ Πελεκάνος και την Έμα Τόμσον. Τα γυρίσματα θα πραγματοποιηθούν στην Πελοπόννησο, αλλά έχουν παγώσει προσωρινά λόγω των υγειονομικών μέτρων, έχοντας μετατεθεί για το 2021. Πρόκειται για μία οικογενειακή ιστορία που πραγματεύεται τις σχέσεις μητέρας-κόρης, το αίσθημα της επιστροφής, αλλά και τις δεύτερες ευκαιρίες στη ζωή.  

Τι είναι εντέλει αυτό που κρατάει ο Γιάννης Σκαραγκάς μετά το σοκ, τις ανατροπές και τις αναθεωρήσεις του τελευταίου τριμήνου; «Η καραντίνα μου έδειξε πώς να σχεδιάζω την κάθε μέρα χωριστά και σταδιακά. Πήρα πολύ συνειδητά την απόφαση, λίγο πριν τα μέτρα απαγόρευσης, να περάσω το διάστημα αυτό με ανθρώπους που πραγματικά με χρειάζονται, των οποίων η ζωή και η ασφάλειά θα διευκολυνόταν από την παρουσία. Αυτό έκανα, λοιπόν, και αυτός ήταν και ο λόγος που το περιοδικό World Literature Today του πανεπιστημίου της Οκλαχόμα ζήτησε να δημοσιεύσει στο καλοκαιρινό του τεύχος την εμπειρία μου αυτή».

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ

Μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος την τελευταία εικοσαετία, σε δύο μάλιστα γλώσσες (ελληνικά και αγγλικά) ο Γιάννης Σκαραγκάς έχει γράψει έντεκα βιβλία που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 2018, τιμήθηκε με το βραβείο συντακτών του λογοτεχνικού περιοδικού Copper Nickel, που εκδίδεται από το πανεπιστήμιο του Κολοράντο, για το διήγημα How to Draw Human Figures. Έχει επίσης γράψει εννιά θεατρικά έργα που έχουν ανέβει στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ και την Ελβετία, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν το Prime Numbers, που πραγματοποίησε την πρεμιέρα του στη Νέα Υόρκη, το 2009, και το Courage, που ανέβηκε στη Ζυρίχη, το 2017. Αρθρογραφεί σε μεγάλα αμερικανικά λογοτεχνικά περιοδικά, ενώ εργαστεί στον χώρο της τηλεόρασης, υπογράφοντας το σενάριο για πέντε σειρές, καθώς και σε εταιρείες κινηματογραφικών παραγωγών. Είναι υπότροφος του ιδρύματος Fulbright και του Literarisches Colloquium Berlin και έχει λάβει τιμητικές διακρίσεις από ιδρύματα και οργανισμούς υψηλού κύρους, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, για το συγγραφικό του έργο.