Ο εικαστικός και περφόρμερ artist Γιάννης Παππάς εκφράζει μέσα από την τέχνη του μια αντίδραση απέναντι στην παγκόσμια πολιτική κατάσταση, ενώ επιδιώκει τη διαδραστικότητα των θεατών για να τονώσει τη συμμετοχή τους σε αυτή την ιδιότυπη αλλά συγχρόνως δυνατή διαμαρτυρία.

Τον ανησυχεί ιδιαίτερα η εξάπλωση ιδεολογιών μίσους που προωθούν φασιστικές και ναζιστικές αντιλήψεις, και ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο πήρε πρόσφατα μέρος στη συμμετοχική περφόρμανς Voices Unveiled, στο φεστιβάλ τέχνης Begehungen που διεξάγεται στο Κέμνιτς της Γερμανίας. «Πρόκειται για μια ουσιώδη μορφή διαμαρτυρίας, καθώς στη συγκεκριμένη πόλη υπάρχει έντονη φασιστική δραστηριότητα», όπως σημειώνει ο Γιάννης Παππάς.

«Η παγκόσμια πολιτική σκηνή βρίσκεται σε κρίση, και οι νεοφιλελεύθερες δυνάμεις δημιουργούν μια συνθήκη δύο ταχυτήτων, βάζοντας την οικονομική ανάπτυξη πάνω από τα ανθρώπινα και οικολογικά δικαιώματα. Αυτή η διάχυτη απογοήτευση, δυστυχώς, τροφοδοτεί την πολιτική αποχή, αφήνοντας χώρο σε άτομα που δεν δρουν υπέρ του κοινού καλού», αναφέρει. Ωστόσο, αφήνει αχτίδες ελπίδας να διεισδύσουν σε αυτή τη σκοτεινή πραγματικότητα μέσω της τέχνης του, αλλά και μέσω της ενεργού συμμετοχής των ανθρώπων.

Οι αντιδράσεις του κοινού –όπως στη ζωντανή έκθεση No Intermission, σε επιμέλεια του Marina Abramović Institute, στην οποία συμμετείχε με το έργο REVISE που ανέβηκε στο Royal Theater Carré– του δίνουν ελπίδα ότι η τέχνη μπορεί να γίνει μια πλατφόρμα αληθινής αλλαγής. «Μέσα από αυτές τις διαδικασίες, αναδύονται νέες αφηγήσεις που προσφέρουν δύναμη και αμφισβητούν τις παραδοσιακές δομές. Το βασικό μήνυμα που έλαβα ήταν η επιβεβαίωση της σχεσιακής τέχνης, που επιτυγχάνει να εισχωρήσει στο εσωτερικό ενός κοινωνικού ιστού».

Για τον Γιάννη Παππά η τέχνη βοηθά να καλλιεργηθεί μια αίσθηση συλλογικής δράσης. «Κάθε μικρή συμμετοχή, κάθε νέο έργο, είναι μια ευκαιρία να κινητοποιήσουμε τη συνείδηση των ανθρώπων και να ανοίξουμε δρόμους για αλλαγή. Μπορεί να είμαι απαισιόδοξος για το παρόν πολιτικό κλίμα, αλλά είμαι αισιόδοξος για την ικανότητα της τέχνης να πυροδοτεί τον δημοκρατικό διάλογο, να δίνει φωνή σε ό,τι φιμώνεται, να εμπνέει ανθρώπους και να τους οδηγεί μακριά από φανατισμούς».  

Αντιλαμβάνεται την τέχνη ως μια διαδικασία κατανόησης και συλλογικής μνήμης, που μας επιτρέπει να επεξεργαστούμε τις τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος και να αντλήσουμε από αυτές δύναμη για το μέλλον. Σε αυτό το πνεύμα εντάσσεται το έργο με το οποίο συμμετείχε στην έκθεση Όλοι εδώ. 50 χρόνια Δημοκρατία, στις αρχές του 2024, στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά. «Οι γέφυρες αυτές είναι απαραίτητες για την προστασία και ανανέωση της δημοκρατίας, που παραμένει πάντα εύθραυστη και υπό απειλή», εξηγεί.

Το φθινόπωρο του 2024 θα τον βρει στο International Forum of Performing Arts (IFPA), στη Δράμα, με θέμα «Utopias: The Topology of the Impossible» (Ουτοπία: Η τοπολογία του αδύνατου), ενώ το 2025, με την ομάδα του Voidspace που επικεντρώνεται σε διαδραστικά έργα, θα πάρει μέρος στην περφόρμανς μακράς διάρκειας for better [or] for worst (για το καλύτερο (ή) το χειρότερο), στο Theatre Deli του Λονδίνου.

Πρόσφατα βραβεύτηκε για το πειραματικό βίντεο περφόρμανς με τίτλο flux, στο πλαίσιο της έκθεσης που πραγματοποίησε στο Fluxus Museum, της Πάρου, στα τέλη του 2024 θα παρουσιάσει το έργο του στην OFF Biennale – Something Else, στο Κάιρο, σε επιμέλεια Moataz Nasreldin και Simon Njami, ενώ σχεδιάζει και ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη για μια έρευνα στην περφόρμανς μακράς διαρκείας. Πιστεύει ότι οι (εν)αλλαγές τόπων, μέσων και συνεργασιών είναι αναπόφευκτες και ουσιαστικό κομμάτι της καλλιτεχνικής και προσωπικής ζωής, γι’ αυτό και δεν τις επιλέγει τυχαία.

«Κάθε νέο περιβάλλον, κάθε διαφορετικό μέσο και κάθε συνεργασία φέρνει μια νέα προοπτική, που με βοηθά να δω τα πράγματα από διαφορετικές γωνίες και να αμφισβητήσω τις ήδη υπάρχουσες απόψεις μου. Αυτός ο διάλογος ανάμεσα στο παλιό και το καινούργιο, στο γνωστό και το άγνωστο, είναι θεμελιώδης για την εξέλιξη», σημειώνει, προσθέτοντας ότι εξίσου θεμελιώδης είναι και η προσεκτική επιλογή των αλλαγών που θα αγκαλιάσουμε, αλλά και εκείνων στις οποίες θα αντισταθούμε.

«Υπάρχουν στιγμές που αισθάνομαι την ανάγκη να διατηρήσω κάτι σταθερό, να προστατεύσω μια ιδέα ή μια αξία που απειλείται από την αλλοίωση. Η αντίσταση είναι εξίσου σημαντική με την αλλαγή, γιατί μας δίνει την ευκαιρία να εξετάσουμε προσεκτικά ποιοι είμαστε, τι κάνουμε και πού θέλουμε να πάμε. Συνεπώς, ναι, εξελισσόμαστε μέσα από τις αλλαγές, αλλά η εξέλιξη δεν σημαίνει πάντα άνευ όρων αποδοχή των νέων συνθηκών».

Contact: y_pappas@yahoo.gr
Instagram: https://www.instagram.com/pappas.yiannis/