Συγγραφέας αστυνομικών βιβλίων, με συναρπαστικούς χαρακτήρες, ανατροπές, ποικιλομορφία και συμπερίληψη.
Πέτρος Παπαθανασίου
Γράφοντας ιστορίες αστυνομικής φαντασίας
Κείμενο: Μάρνη Χατζηεμμανουήλ
Συγγραφέας αστυνομικής φαντασίας, μυθιστοριογράφος, σεναριογράφος ο ελληνοαυστραλός Peter Papathanasiou, δικαίως διεκδικεί τα σκήπτρα του καλλιτέχνη του καλού outback noir, μέσα από συναρπαστικά καστ χαρακτήρων που πλαισιώνουν τα βιβλία του, τις πολιτικές και κοινωνικές του προσεγγίσεις, τις πολιτισμικές του αναζητήσεις, τις συγκρούσεις των προκαταλήψεων, τις συναισθηματικές ορμές και νόρμες, τις ευρηματικές ανισότητες των τόπων, των τρόπων και των χαρακτήρων. Αν «ο δολοφόνος γυρνά πάντα στον τόπο του εγκλήματος» τότε ο Peter Papathanasiou, σίγουρα επιστρέφει, καταδιωκόμενος από ένα κράμα τρυφερών παιδικών αναμνήσεων και του βαθύτερου εγώ του που ξύνει επίπονα και επίμονα πληγές.
Παιδί υιοθετημένο από τους θείους του στην Αυστραλία, μακριά από τον γενέθλιο τόπο του, την όμορφη και γραφική Φλώρινα της Ελλάδας, και τους πραγματικούς του γονείς, βρίσκεται σε διαρκείς εσωτερικές διαδρομές ανάμεσα στους δύο τόπους που διαμορφώνουν τον εσωτερικό του κόσμο και την πένα του. «Το έμαθα μόλις στα 25 μου χρόνια, το 1999. Έμαθα ακόμη ότι είχα και δύο μεγαλύτερα αδέρφια, που σήμερα έχουμε στενή επαφή. Έτσι γεννήθηκε το πρώτο μου βιβλίο το 2019 με τίτλο Little One (Αυστραλία) / Sonof Mine (Ηνωμένο Βασίλειο), που άρχισα να το γράφω αρκετά χρόνια νωρίτερα και αρχικά βραβεύτηκε το 2008. Αυτή η μεταφορά στο χαρτί, ξύπνησε μέσα μου περιστατικά, χαρακτήρες, σκέψεις μελών της οικογένειάς μου, ιστορίες που έχουν πλέον χαθεί για πάντα, θαμμένες με τους ανθρώπους που τις έζησαν. Σήμερα είμαι σε συνεννόηση με καταξιωμένους κινηματογραφιστές για να την μεταφέρουμε στην μεγάλη οθόνη».
Μεγάλωσε στην Καμπέρα, την πρωτεύουσα της Αυστραλίας. Σπούδασε στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας Επιστήμες, Νομική και πήρε διδακτορικό στις βιοϊατρικές επιστήμες. Στο City, University of London, ολοκλήρωσε το Master of Arts στη δημιουργική γραφή. «Ως μικρό παιδί, πάντα με ενδιέφερε το διάβασμα και το γράψιμο. Έγραφα ευφάνταστες ιστορίες που ολοένα και μεγάλωναν σε μήκος και πολυπλοκότητα. Οι καθηγητές μου με ενθάρρυναν να ξεπεράσω τα όρια, το ίδιο και οι γονείς μου, που πήγαν μετανάστες στην Αυστραλία για μια καλύτερη ζωή -αγαπούσαν την Ελλάδα, αλλά μετά τον πόλεμο του ’40 δεν προσέφερε ευκαιρίες. Μου έδωσαν μία καλή εκπαίδευση, που δεν θα την είχα στην Ελλάδα. Την περίοδο των ακαδημαϊκών μου σπουδών σταμάτησα να γράφω ώστε να επικεντρωθώ στο πανεπιστήμιο, αργότερα επανασυνδέθηκα με τη δημιουργική μου πλευρά και τώρα προσπαθώ να γράφω κάθε μέρα. Εκτός από μυθιστορήματα και σενάρια, έχω δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των New York Times, Chicago Tribune, The Guardian UK και The Sydney Morning Herald».
Στο βιβλίο του The Stoning(2021) η υπόθεση του εκτυλίσσεται στη φανταστική απομακρυσμένη πόλη Cobb στην Αυστραλία όπου ο δάσκαλος λιθοβολείται μέχρι θανάτου. Η τοπική κοινωνία αναστατώνεται και ρίχνει τις υποψίες στους πρόσφυγες του νέου κέντρου κράτησης στα Βόρεια προάστια. Ο πρωταγωνιστής-ντεντέκτιβ Γιώργος Μανώλης πουδιερευνά την υπόθεση καταλήγει με μια έρευνα γεμάτη ένοχα μυστικά, σιωπές και ψέματα. «Είναι ένα μυθιστόρημα εμπνευσμένο από την απέραντη αυστραλιανή ύπαιθρο, που στόχο έχει να αφυπνίσει τον κόσμο γύρω από σημαντικά κοινωνικά ζητήματα».
Αμέσως μετά δημοσιεύει το The Invisible (2022) και το The Pit (2023).«Το The Invisible εξετάζει την απομόνωση, την απόκρυψη από το κράτος και το τραύμα πολλών γενεών και το The Pit μιλά για την διαφορετικότητα, την αναπηρία και την εξάρτησή μας από τις μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο Ντεντέκτιβ- πρωταγωνιστής Γιώργος Μανώλης υπάρχει και στα τρία βιβλία, μονάχα που στο The Pit, παρακολουθεί τις εξελίξεις από μακριά, δίχως στην πραγματικότητα να έχει ρόλο. Πάντα υπάρχει η πρόθεση της αφύπνισης για τα καίρια κοινωνικά θέματα, τους σύγχρονους προβληματισμούς με γνώμονα την ανθρώπινη υπόσταση και την αξιοπρεπή διαβίωση. Και τα τρία βιβλία μεταφράστηκαν και κυκλοφορούν διεθνώς, ενώ όλα είναι υποψήφια για βραβεία και έχουν εξαιρετικές κριτικές σε έξι χώρες (Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Νέα Ζηλανδία, Ιρλανδία, Γερμανία, ΗΠΑ).Όλες αυτές τις ιστορίες προσπαθούμε να μεταφέρουμε στην μεγάλη στην οθόνη με κινηματογραφιστές».
Μείνε πεινασμένος, μείνε ταπεινός, μείνε επίμονος. Αυτό λέω και στα παιδιά μου όταν μοιραζόμαστε τον ελεύθερο χρόνο μας. Ελπίζω πράγματι να εμπνευστείτε από τα γραπτά μου. Είναι σημαντικό να ακολουθεί κανείς τα πάθη σου στη ζωή, να μοιράζεται τις εμπειρίες, τις πεποιθήσεις και να βυθίζεται σε ό,τι αγαπά αληθινά.
Το The Invisible διαδραματίζεται στη Βόρεια Ελλάδα, στην περιοχή των Λιμνών των Πρεσπών που συνορεύουν με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία όπου ο πρωταγωνιστής- ντετέκτιβ καλείται να λύσει το μυστήριο της εξαφάνισης του ‘αόρατου’ Lefty, που ζει χωρίς επίσημα έγγραφα στη χώρα. Παράνομοι μετανάστες, διαφθορά στην συνοριακή αστυνομία, μεταμφιεσμένες γυναίκες σε άνδρες, συνθέτουν το παζλ. «Ο πρωταγωνιστής του εγκλήματος μου είναι ένας ντετέκτιβ με ελληνικές ρίζες, που αντλεί από τη δική μου ζωή τις του πολιτιστικές εμπειρίες. Σε κάθε λογοτεχνικό ταξίδι, οι κύριοι χαρακτήρες αντιμετωπίζουν εμπόδια από εξωγενείς παράγοντες αλλά και από τα προσωπικά τους βιώματα και πάθη έως ότου όλα αυτά που πέρασαν τους ‘μεταμορφώσουν’ στο τέλος του ‘ταξιδιού’, στο τέλος του βιβλίου. Η πρόκληση για μένα είναι ο αναγνώστης. Να παρακολουθεί τη δράση με ενδιαφέρον, να γίνεται πιστευτό σ’ αυτόν ό,τι συμβαίνει και στο φινάλε να νιώθει μια ικανοποίηση».
Ανθρώπινα στοχαστικές στιγμές, μικρές ιστορίες των πρωταγωνιστών, οικογένεια, ελπίδα, ανατροπές, βαθύς λυτρωτικός πόνος μα και θυμός, δυνατά συγγραφικά καρέ, και όλα αυτά ανάκατα λουσμένα με το φως της ιστορίας του τόπου, του χρόνου, του γεγονότος. Οι καταστάσεις και οι χαρακτήρες που συναντάμε στη διαδρομή είναι ζωντανοί ενώ στην αφήγηση κάποιες φορές υπάρχει ένα στοιχείο χιούμορ. «Μέσα από στις ιστορίες μου υπάρχει ποικιλομορφία και συμπερίληψη ώστε να διασφαλίζω πως αντικατοπτρίζεται η πολύπλευρη φύση της σύγχρονης κοινωνίας. Ιστορικά, αυτό είναι κάτι που δεν έχει αποτυπωθεί με ακρίβεια και ελπίζω ότι μπορώ να συνεισφέρω. Ευρύτερος στόχος μου είναι να γίνω συγγραφέας καριέρας, να δημιουργήσω ένα σύνολο έργων που οι αναγνώστες θα μπορούν να ανακαλύψουν, να απολαύσουν, να εμπνευστούν, να αναλογιστούν, να προβληματιστούν».
Πόσες άραγε ώρες και μέρες να αφιερώνει ένας συγγραφέας για ολοκληρώσει το έργο του; Πόσες φορές αναμετράται με την μοναξιά του και τους ενδόμυχους φόβους του; Ποιες να είναι οι ώρες που ξεδιπλώνει το παρελθόν του; Πότε πιάνει την πένα ή τον το κέρσορα για να πάει παρακάτω; Ο Peter Papathanasiou, μας λέει ότι αφιερώνει αρκετό χρόνο σκέψης για την σύλληψη της ιστορίας, την ολοκλήρωση του προσχεδίου αλλά ακόμη περισσότερο για την επεξεργασία των κειμένων και την αναδιατύπωση. «Αυτή είναι η στιγμή που μοιράζομαι το πρωτόλειο κείμενο με αξιόπιστους αναγνώστες που κάνουν τα πρώτα πολύτιμα σχόλια πριν στείλω το έργο μου στον λογοτεχνικό μου πράκτορα και στον εκδότη μου. Η όλη προσπάθεια παίρνει περίπου 2-3 χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί. Μετά από αυτό έρχεται η συζήτηση και επεξεργασία του εξώφυλλου του βιβλίου, που είναι μια συναρπαστική στιγμή. Τα εξώφυλλα βιβλίων πρέπει να είναι ελκυστικά, και να προσελκύουν το κοινό να αγοράσει το βιβλίο».
«Αν είναι μοναχική υπόθεση η συγγραφή ενός βιβλίου. Φυσικά, και είναι μια πολύ μοναχική διαδικασία που με κρατά ξάγρυπνο τα ξημερώματα και ‘καταπίνει’ τις ώρες μου τα Σαββατοκύριακα», μου απαντά και προσθέτει: «Συχνά σε γεμίζει με αμφιβολίες και αβεβαιότητες όταν κοιτάς μια κενή σελίδα ή τον κέρσορα να αναβοσβήνει. Αντίθετα, η προσαρμογή του βιβλίου σε σενάριο είναι πιο συνεργατική και πιο αναζωογονητική καθώς εμπερικλείει την συνεργασία με άλλους ανθρώπους που αναπτύσσουν περαιτέρω τις ιδέες και τους χαρακτήρες που δημιούργησες. Οι ώρες μοναξιάς ξεχνιούνται όταν έρχονται στα χέρια σου οι κριτικές των ειδικών και οι λήψεις μηνυμάτων από τους αναγνώστες».
Με την ηχογράφηση των βιβλίων του ανοίγει ένα ακόμη κανάλι μετάδοσης στο κοινό. Τον ρωτήσαμε πώς αισθάνεται γι’ αυτό: «Το να ακούω την ηχητική αφήγηση των βιβλίων μου είναι συναρπαστικό. Αυτό με παρακίνησε να φανταστώ πώς θα ήταν να έβλεπα μια μέρα τις ιστορίες μου στον κινηματογράφο. Οι επαγγελματίες είναι εξαιρετικοί και ερμηνεύουν όλες τις φωνές των χαρακτήρων μεταφέροντας την ένταση της ιστορίας».
Η υπόθεση ενός βιβλίου, μας λέει, μπορεί να γίνει σενάριο. Με διαλόγους, με κάποιες διαφορετικές πινελιές από τον συγγραφέα, που στόχο έχουν την μεταφορά της ιστορίας στην μεγάλη οθόνη: «Ένα σενάριο είναι μια βασική προϋπόθεση για να γίνει μια ταινία, μιας και αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της και μπορεί να βοηθήσει το σκηνοθέτη να οργανώσει τα πλάνα του, να φωτίσει τους χαρακτήρες, να διαλέξει ηθοποιούς, τοποθεσίες για τα γυρίσματα και να οργανώσει τον χρόνο του».
Πώς θα συνόψιζε την καλλιτεχνική του φιλοσοφία σε ένα μότο; «Μείνε πεινασμένος, μείνε ταπεινός, μείνε επίμονος. Αυτό λέω και στα παιδιά μου όταν μοιραζόμαστε τον ελεύθερο χρόνο μας με ποδόσφαιρο, μπάσκετ και ορειβατική ποδηλασία. Ελπίζω πράγματι να εμπνευστείτε από τα γραπτά μου. Είναι σημαντικό να ακολουθεί κανείς τα πάθη σου στη ζωή, να μοιράζεται τις εμπειρίες, τις πεποιθήσεις και να βυθίζεται σε ό,τι αγαπά αληθινά».
