fbpx

Η διακεκριμένη ζωγράφος εξερευνά τη γυναικεία ταυτότητα μέσα από ένα πολυεπίπεδο εικαστικό σύμπαν, απελευθερώνοντας τις πρωταγωνίστριές της από το επικριτικό βλέμμα του θεατή.

Στέλλα Καπεζάνου

Ωδή στη γυναικεία φύση

Κείμενο: Εύη Καλλίνη
Στέλλα Καπεζάνου

Η τέχνη για μένα είναι ένα μέσο επικοινωνίας με τον κόσμο, ένας τρόπος να αφηγούμαι ιστορίες και να ερευνώ τον ανθρώπινο ψυχισμό. Από μικρή είχα μια έντονη ανάγκη να εκφράζομαι δημιουργικά, και η ζωγραφική μου προσέφερε το πεδίο για επανέρχομαι στο κέντρο μου και να τακτοποιώ τις σκέψεις μου.

Η Στέλλα Καπεζάνου θυμάται τον εαυτό της να ζωγραφίζει από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής της. Η  μητέρα της ήταν ζωγράφος και η ίδια μεγάλωσε ανάμεσα σε σωληνάρια, καμβάδες και αρώματα από τα λάδια. Η ζωγραφική ήταν πάντοτε εκεί, σαν μια φυσική προέκταση του εαυτού της. Αρχικά σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών προτού συνεχίσει με υποτροφία τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο εξωτερικό. Στο Λονδίνο απέσπασε την υποτροφία Sir Frank Bowling, γεγονός που την έφερε σε επαφή με καλλιτέχνες και ακαδημαϊκούς σε διεθνές επίπεδο. Στη συνέχεια, έλαβε καλλιτεχνική υποτροφία από το Ίδρυμα Fulbright και, όπως η ίδια παραδέχεται, «οι καθοριστικές αυτές εμπειρίες και γνωριμίες διαμόρφωσαν την πρακτική μου, αλλά και τον τρόπο που βλέπω τον εαυτό μου ως καλλιτέχνιδα».

Προτού διακριθεί ως εικαστικός, η Στέλλα ήταν ευρέως γνωστή μέσα από την ενασχόλησή της με το μόντελινγκ. Όπως η ίδια αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ήταν ένα κεφάλαιο της ζωής μου που είχε να κάνει αποκλειστικά με την εικόνα και την προβολή, αλλά δεν με εξέφραζε πραγματικά, ήταν η ανάγκη μιας δεκαεπτάχρονης για χαρτζιλίκι. Η ζωγραφική ήταν πάντα εκεί, μια προσωπική ανάγκη και πάθος, και όταν αποφάσισα να αφοσιωθώ σε εκείνη, ένιωσα σαν να επέστρεφα σπίτι. Ήταν μια μετάβαση που με γέμισε με αίσθημα πληρότητας και σκοπού».

Τα εντυπωσιακά και τολμηρά κάδρα της, με τα έντονα χρώματα, κερδίζουν απευθείας τη ματιά του θεατή, ωστόσο «υπάρχουν πολλά περισσότερα απ’ όσα βλέπει το μάτι» στους πίνακές της. Η εικαστική της φιλοσοφία βασίζεται στην παρατήρηση της ανθρώπινης φύσης, της πολυπλοκότητας των συναισθημάτων και των σχέσεων, ενώ οι θεματικοί άξονες που την ενδιαφέρουν περιλαμβάνουν την ταυτότητα, την αυτονομία και την κυριαρχία, ιδιαίτερα μέσα από την εξερεύνηση της γυναίκας. «Επιδιώκω να απεικονίσω γυναίκες που είναι δυναμικές και ανεξάρτητες, απελευθερωμένες από το επικριτικό βλέμμα του θεατή» μου εξηγεί. Για τη Στέλλα η γυναικεία μορφή είναι ένα διττό σύμβολο δύναμης και ευαλωτότητας. Τα έντονα χρώματα και μοτίβα απηχούν την τόλμη, τις αντιθέσεις και την πολυπλοκότητα της ζωγραφικής τέχνης. Τι την εμπνέει; «Η ίδια η ζωή, παρατηρώ τις σχέσεις, τις αντιφατικές “κανονικότητες”, τις κοινωνικές συμβάσεις. Εμπνέομαι όμως και από τους μύθους και τις ιστορίες που φέρνουν στο φως τις σύνθετες διακλαδώσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Η εμπειρία μου στο Νέο Μεξικό, όπου ήρθα σε επαφή με τα πολιτισμικά στοιχεία των αυτόχθονων κοινοτήτων, έχει προσθέσει νέα επίπεδα στη θεματολογία μου» απαντά.

Μία από τις πιο πρόσφατες δουλειές της ήταν η εικαστική επιμέλεια της οπτικής ταυτότητας του 65ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης,  η οποία συνομιλούσε με το μεγάλο αφιέρωμα της διοργάνωσης, με τίτλο «Εμείς, το τέρας». Τα παράξενα, μυστηριώδη πλάσματα που απεικονίζονται βασίζονται στο έργο της με τίτλο Corn Maidens (2024), στο οποίο επιδίωξε να αποτυπώσει διαπολιτισμικά σύμβολα, δημιουργώντας μια εικαστική γλώσσα όπου μυθολογικές και ψυχολογικές αναφορές ενώνονται σε έναν χορό-ωδή στη θεϊκή γυναικεία δύναμη, αλλά και στη Μητέρα Φύση, με τη διττή της ιδιότητα ως δημιουργού (θρεπτικό καλαμπόκι) αλλά και ως καταστροφέα (φωτιά). Το θέμα της συνδυάζει τις παρθένες που αφιερώνουν τα νιάτα τους στην προσευχή για τη νέα σοδειά (σύμφωνα με τις παραδόσεις των ιθαγενών λαών της Αμερικής) με το καλαμπόκι ως καρπό που δίνει ζωή και χρησιμοποιείται στις τελετές, το αίμα ως σημάδι πόνου αλλά και έναρξης ενός νέου κύκλου ζωής, τα κοράκια ως σύμβολα του πνεύματος, αγγελιοφόρους ανάμεσα στις διαστάσεις, αλλά και διφορούμενους προστάτες ενάντια στο κακό, όπως άλλωστε και οι μαύρες γάτες. Τα δικά της θηλυκά τέρατα τυλίγονται στις φλόγες, σε μία κόλαση-πάρτι, λαμπερή και φιλήδονη, όπου εν έτει 2024, έχουν πλέον το δικαίωμα και την ελευθερία να απολαμβάνουν!

Η τέχνη για μένα είναι ένα μέσο επικοινωνίας με τον κόσμο, ένας τρόπος να αφηγούμαι ιστορίες και να ερευνώ τον ανθρώπινο ψυχισμό. Από μικρή είχα μια έντονη ανάγκη να εκφράζομαι δημιουργικά, και η ζωγραφική μου προσέφερε το πεδίο για επανέρχομαι στο κέντρο μου και να τακτοποιώ τις σκέψεις μου.

Στέλλα Καπεζάνου

Όπως παραδέχεται, η ανάθεση της οπτικής ταυτότητας για το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι ένας από τους σημαντικότερους σταθμούς της πορείας της μέχρι τώρα, μαζί το ταξίδι στο Νέο Μεξικό μέσω της υποτροφίας Fulbright, «ένα ταξίδι-θησαυρός γνώσης και ανταλλαγής», όπως αναφέρει. Η επαφή της με τους ντόπιους, και ιδιαίτερα με τις κοινότητες των αυτόχθονων Αμερικανών, την οδήγησε στο να βλέπει τη ζωή και την τέχνη μέσα από διαφορετικό πρίσμα. Όπως λέει η ίδια: «Το πιο σημαντικό που κρατάω είναι η αξία της πολιτισμικής ανταλλαγής και το πώς οι διαφορετικοί πολιτισμοί μπορούν να ενσωματωθούν στην τέχνη μου. Παράλληλα, σημαντικός είναι και ο τίτλος του Fulbrighter, που μου προσφέρει δια βίου σχέση με το πρόγραμμα και ένταξη σε ένα παγκόσμιο δίκτυο ακαδημαϊκών και επαγγελματιών».

Τον καιρό αυτό εξερευνά τις σκοτεινότερες διαστάσεις της θηλυκότητας, οι οποίες συχνά παραμένουν κρυμμένες. Στόχος της είναι, μέσα από μια σειρά ζωγραφικών έργων και κεραμικών αντικειμένων, να αγγίξει θέματα όπως η ευθραυστότητα, η επιθυμία και ο έλεγχος, πυροδοτώντας το αίσθημα αμηχανίας που συνοδεύει την παραβίαση κοινωνικών κανόνων. «Με αυτόν τον τρόπο, επιδιώκω να αποκαλύψω αθέατες πτυχές του εαυτού και να αναδείξω τη θηλυκότητα όχι ως παθητική έννοια, αλλά ως μια δύναμη που αψηφά προσδοκίες και αποκαλύπτει την πολυσύνθετη φύση της, αξιοποιώντας τις αντιφάσεις της ως εργαλεία ενδυνάμωσης και αυτοπροσδιορισμού».

Ποια είναι η αγαπημένη της φράση; «I don’t go with the flow, I am the flow», απαντά και προσθέτει: «Για μένα, αυτή η φράση εκφράζει την ανάγκη μου για αυθεντικότητα και ελευθερία, τόσο στην τέχνη όσο και στη ζωή. Δεν ακολουθώ απλώς τις προκαθορισμένες διαδρομές ή προσδοκίες, αλλά επιδιώκω να βρω και να διαμορφώσω τον δικό μου δρόμο. Η τέχνη μου είναι μια συνεχής ροή από ιδέες και συναισθήματα που αναδεικνύουν την ανάγκη μου για αυτονομία, χωρίς υποταγή σε εξωτερικές επιταγές ή συμβάσεις».

Βιογραφικό

Η Στέλλα Καπεζάνου είναι ζωγράφος, απόφοιτη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και κατέχει Μεταπτυχιακό τίτλο Σπουδών από το Chelsea College of Art του Λονδίνου. Η ζωγραφική της αποκαλύπτει την περιπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης απεικονίζοντας ένα αίσθημα ψυχρής οικειότητας, σχολιάζοντας έτσι την αποστασιοποίηση, τον καταναλωτισμό, τη χλιδή και την παρακμή της σύγχρονης ζωής. Τα πιο πρόσφατα έργα της μελετούν την έννοια της κυριαρχίας, ως δύναμη, που απορρέει από το γυναικείο σώμα, διερευνώντας ζητήματα φύλου, σωματικής αυτονομίας και αυτοδιάθεσης. Το έργο της έχει παρουσιαστεί διεθνώς στα πλαίσια ατομικών εκθέσεων (“Corn Maidens” The Opening Gallery, Νέα Υόρκη, 2024 | “Let Them Stare”, The Edit Gallery, Λεμεσός, 2022 | “Baby One More Time”, Evripides Gallery, Αθήνa, 2020) και ομαδικών εκθέσεων (“Unapologetic Wom Xn”, Palazzo Bembo,  Βενετία, 2024 | “Sunburn”, Studio West Gallery, Λονδίνο, 2023 | «Στίγμα», Δρομοκαΐτειο Ψ.Ν.Α., Αθήνα, 2023 | “Lusus Naturae”, BcmAGallery, Βερολίνο, 2021).  Έχει συμμετάσχει ως artist-in-residence σε προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών, όπως το CARV Residency στην Κύπρο, 2023, το iARResidency στην Κωνσταντινούπολη, 2020, το Auc Art LAB Residency στο Λονδίνο, 2019 και το Goethe-Institut Bonn στην Κολωνία και το Βερολίνο, 2014, ενώ το 2024 απέσπασε την καλλιτεχνική υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright, για το διεθνές πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών του Santa Fe Art Institute στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ. Tην ίδια χρονιά υπέγραψε την οπτική ταυτότητα του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Φωτογραφίες

Ακολουθήστε την Στέλλα Καπεζάνου
Website
Επικοινωνία
studio@stellakapezanou.com