Σε μια εποχή όπου χάρη στην τεχνολογία η παραγωγή και κατανάλωση εικόνων είναι ασταμάτητη και τεράστια, μία ήταν η φωτογραφία που έγινε το κάδρο-ταυτότητα της μεγάλης περιπέτειας των πυρκαγιών στην Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι: αυτή που τράβηξε ο φωτορεπόρτερ Κωνσταντίνος Τσακαλίδης στις Γούβες, στην Εύβοια, με την απεγνωσμένη μπροστά στην καταστροφή ηλικιωμένη κυρία, η οποία έχει πίσω της ως φόντο τον πορτοκαλί από τις φλόγες και τους καπνούς ορίζοντα.  «Χρειάζονται χιλιοστά του δευτερολέπτου για να αποτυπωθεί μια εικόνα», λέει ο Κωνσταντίνος Τσακαλίδης. «Αυτή όμως η εικόνα μένει για πάντα και, αν είσαι τυχερός, θα μπορούσε να είναι μία εικόνα που θα μείνει για πάντα στο μυαλό των ανθρώπων και θα συγκινεί (ή θα εξοργίζει) γενιές και γενιές. Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος για το τι κάνει μια εικόνα ντοκουμέντου να ξεχωρίσει. Ίσως πρέπει να δημιουργήσει ένα συναισθηματικό δέσιμο με τον θεατή, να τον φέρει στη θέση του πρωταγωνιστή. Σίγουρα, πάντως, τα στοιχεία του καλού κάδρου ή ό,τι έχει να κάνει με τις τεχνικές λήψης δεν αρκούν».

Ο Κωνσταντίνος Τσακαλίδης γεννήθηκε στις Σέρρες και σπούδασε Πληροφορική στη Θεσσαλονίκη.  Παράλληλα με τις σπουδές του ανέπτυξε ενδιαφέρον για τη φωτοδημοσιογραφία. «Στη διάρκεια των σεμιναρίων στο φωτογραφικό κέντρο Stereosis, ένας από τους πρώτους μου δασκάλους, ο Άγγελος Ζυμάρας, μας παρουσίασε εικόνες του Αλέξανδρου Μιχαηλίδη, μαθητή επίσης της Stereosis. Έτσι ξεκίνησα να βγαίνω στον δρόμο και να καλύπτω θέματα της επικαιρότητας. Τον πρώτο καιρό δημοσίευα τα φωτορεπορτάζ μου σε διαδικτυακές πλατφόρμες εκείνης της εποχής (πχ demotix). Η πρώτη συνεργασία με ελληνικό πρακτορείο ήρθε το 2012, στις βουλευτικές εκλογές, με το πρακτορείο FOS Photos. Είχε δημοσιευθεί μια φωτογραφία μου από προεκλογική συγκέντρωση των ΑΝ.ΕΛ., στον πρώτο γύρο τον εκλογών, στο site του Guardian. Εκείνη τη φωτογραφία είδαν στο πρακτορείο και έτσι ήρθαν σε επικοινωνία μαζί μου ώστε να ξεκινήσουμε συνεργασία για τον δεύτερο γύρο των εκλογών. Το FOS ήταν ένα καινούριο πρακτορείο στον χώρο του φωτορεπορτάζ και έδινε έμφαση, όπως και εγώ, στη “διαφορετική” εικόνα. Έπειτα από κάποια χρόνια, με τον Μενέλαο Μυρίλλα, τον Νίκο Παλαιολόγο και τον Νίκο Λιμπερτά, ιδρύσαμε τη δική μας ομάδα, το SOOC».

Πώς προσεγγίζει το ρεπορτάζ και τους ανθρώπους που θέλει να φωτογραφίσει; «Φωτογραφικά, σε θέματα καθαρά ρεπορταζιακά/επικαιρότητας, προσπαθώ να μην γίνομαι αντιληπτός κατά τη λήψη ώστε να αποτυπώνω  πιο αυθόρμητες εκφράσεις. Στην περίπτωση που θέλω να βγάλω έναν άνθρωπο φωτογραφία για κάποιο άλλο θέμα, προσπαθώ να βρω κάποιο θέμα συζήτησης ώστε να μπω στον κόσμο του άλλου διακριτικά και η φωτογραφία να γίνει όσο το δυνατόν πιο απελευθερωμένα, παρεμβαίνοντας όσο το δυνατό λιγότερο στο στήσιμο σε περίπτωση που χρειάζεται να ποζάρει».

Το καλοκαίρι του 2021, ο Κωνσταντίνος Τσακαλίδης βρέθηκε στη βόρεια Εύβοια για να καλύψει τις πυρκαγιές και αποτύπωσε μία σειρά από εμβληματικές εικόνες της καταστροφής. «Αυτό που κρατάω είναι ο αγώνας των κατοίκων να προστατέψουν τα χωριά και τις περιουσίες τους από τη φωτιά, χωρίς την αναμενόμενη στήριξη από την Πολιτεία. Η αγωνία, αλλά και η απόγνωση που έβλεπες στα πρόσωπά τους, όταν οι φλόγες πλησίαζαν τα χωριά, ήταν συγκλονιστική. Ο καθένας είχε τον ρόλο του. Άλλος με τη μηχανή να τροφοδοτεί με νερά κατοίκους και πυροσβέστες στα σημεία πυρόσβεσης, άλλοι με τα κλαδιά στα χέρια να σβήνουν μικροεστίες, άλλοι με γεωργικά μηχανήματα να ανοίγουν ζώνες μέσα στο δάσος για να ανακοπεί η πορεία της φωτιάς αλλά και να βοηθήσουν στην κίνηση των πυροσβεστών. Η συμβολή τους ήταν καθοριστική».

Στα περίπου 10 χρόνια κατά τα οποία δραστηριοποιείται στον χώρο του φωτορεπορτάζ παρατηρεί ότι  η τεχνολογία έφερε μεγάλες αλλαγές. «Δεν μπορώ να είμαι απόλυτα σίγουρος για το τι γινόταν πριν. Σίγουρα, σε σχέση με παλιότερα, η μεγάλη αλλαγή εντοπίζεται στον εξοπλισμό των φωτορεπόρτερ και στην ταχύτητα δημοσίευσης των εικόνων. Η εξέλιξη της τεχνολογίας βέβαια, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τη φωτογραφία, έχει δημιουργήσει αρκετά προβλήματα στους επαγγελματίες φωτορεπόρτερ, φωτογράφους και βιντεολήπτες. Πλέον, κάθε συσκευή κινητής τηλεφωνίας είναι ταυτόχρονα και μια φωτογραφική μηχανή, που δίνει τη δυνατότητα στον καθένα να έχει μια αξιόλογη εικόνα ή βίντεο. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε ιδιοκτήτες ΜΜΕ να προτιμήσουν να έχουν ένα άτομο που θα κάνει τη δουλειά τριών (κείμενο, φωτογραφία, βίντεο). Αυτό έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στον κλάδο».

Ωστόσο, δεν είναι μόνο η τεχνολογία που άλλαξε τη φωτοειδησεογραφία, όπως τονίζει.  «Σημαντικότερη  και από την τεχνολογική εξέλιξη είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος από τα μέσα που υπάρχουν για να παραγάγουν πρωτογενές ρεπορτάζ ή ακόμα και να δημοσιεύσουν κάποια δουλειά από εξωτερικό συνεργάτη (freelancer). Παλιότερα υπήρχαν εφημερίδες, απ’ ό,τι μαθαίνω, που χρηματοδοτούσαν πολυήμερες αποστολές σε Ελλάδα και εξωτερικό, ακόμα και σε εμπόλεμες περιοχές. Τώρα αυτό που λαμβάνουμε είναι ρεπορτάζ από το γραφείο, με αναδημοσίευση δελτίων τύπου και κατευθύνσεων από τα κυβερνητικά γραφεία. Λίγα είναι τα μέσα που έχουν τη διάθεση να κάνουν ρεπορτάζ σε βάθος και αυτά είναι ως επί το πλείστον ανεξάρτητα και χωρίς μεγάλες οικονομικές δυνατότητες. Δυστυχώς, κομμάτι του προβλήματος είναι και το ίδιο το κοινό, το οποίο προτιμάει μια εύκολη τηλεοπτική παρουσίαση από το να παρακολουθήσει ένα ντοκιμαντέρ, να διαβάσει ένα ρεπορτάζ σε εφημερίδα/περιοδικό ή να πληρώσει συνδρομή σε κάποιο εξειδικευμένο διαδικτυακό μέσο».

Πέρα από το φωτορεπορτάζ ασχολείται και με αρκετά άλλα είδη φωτογραφίας, «για βιοποριστικούς λόγους», όπως αναφέρει. «Από αρχιτεκτονική φωτογραφία μέχρι και φωτογράφιση αντικειμένων σε studio. Μου αρέσει ιδιαίτερα το ταξιδιωτικό ρεπορτάζ, μακριά από τις καρτποσταλικές απεικονίσεις». Όσο για το αν τον έχει  αλλάξει και ως άνθρωπο, πέρα από επαγγελματία, η ενασχόλησή του με το φωτορεπορτάζ, επισημαίνει: «Το φωτορεπορτάζ σού δίνει τη δυνατότητα να δεις τα γεγονότα τη στιγμή που γίνονται, να έχεις άποψη για αυτά και να γνωρίζεις αν έγιναν πράγματι όπως σου τα παρουσιάζουν. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζεις διάφορα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της καθημερινότητας, να γίνεις πιο ρεαλιστής. Σε ό,τι αφορά εμένα, θεωρώ ότι αυτό ακριβώς έχει συμβεί».