Ζει στο Παρίσι και εργάζεται ως museum art therapist και book therapist, ειδικότητες που γεννήθηκαν μέσα από μια «σπειροειδή», όπως τη χαρακτηρίζει η ίδια, ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία χρόνων. Η Στεφανία Τσακιράκη ξεκίνησε στην Ελλάδα με παιδαγωγικές σπουδές, στη συνέχεια φοίτησε σε δραματική σχολή, έπειτα γνώρισε τη γιόγκα και τον διαλογισμό και όλα αυτά τα στοιχεία, μαζί με την αγάπη της για την τέχνη και τα βιβλία, την οδήγησαν στις πρωτότυπες αυτές μορφές θεραπείας.

Μοιράζει τον χρόνο της σε βιβλιοθήκες και μουσεία. Αναζητά βιβλία που μπορούν να οδηγήσουν τους ανθρώπους σε ενδοσκόπηση και, σε δεύτερο στάδιο, σε θεραπεία, ενώ παράλληλα εστιάζει την προσοχή της σε μια εσωτερική «τέχνη» που συνδέει την ψυχή κάθε ανθρώπου με κάποιο έργο τέχνης. Εξάλλου, η Στεφανία Τσακιράκη, θυμάται ότι αναζητούσε πάντοτε -ακόμη και μέσω των παιδαγωγικών σπουδών που ακολούθησε μετά το σχολείο- να καταλάβει τον άνθρωπο, τον εαυτό της και τη θέση της στον κόσμο. Την ίδια στιγμή, ήθελε να βρει έναν επαγγελματικό δρόμο ώστε να συνδυάσει την αγάπη της για τις τέχνες, τα βιβλία και τον άνθρωπο.

Όλες αυτές οι ανάγκες, οι σκέψεις και οι επιθυμίες άρχισαν να παίρνουν μια πιο συγκεκριμένη και συνδυαστική μορφή πριν περίπου τέσσερα χρόνια, όταν αποφάσισε να μετακομίσει στο Παρίσι, όπου και ακολούθησε σπουδές στην Art Therapy.

Museum Art Therapy

«Το Παρίσι μού έδωσε νέα έμπνευση. Η art therapy που είχα προηγουμένως στο μυαλό μου ήταν αυτό που στα ελληνικά αποκαλούμε “εικαστική θεραπεία”, μια διαδικασία στην οποία ο θεραπευόμενος δημιουργεί με υλικά που του προτείνονται. Ερχόμενη όμως στο Παρίσι, πέρασα πάρα πολύ χρόνο σε μουσεία. Εκεί, άρχισε να αναπτύσσεται η προσωπική μου ματιά. Αντί να βλέπω τα έργα και να μελετάω τις τεχνικές τους, μέρα με τη μέρα αφέθηκα στο να καλλιεργώ αυθόρμητα έναν εσωτερικό διάλογο. Απεύθυνα ερωτήσεις προς το έργο που είχα μπροστά μου, όπως γιατί με ελκύει έντονα αυτό το έργο κι όχι ένα άλλο; Οι απαντήσεις, που πήγαζαν από πολύ βαθιά μέσα μου, με ώθησαν να ανακαλύψω νέες πτυχές του εαυτού μου. Έτσι, μπόρεσα να δω πως κάθε έργο με το οποίο αποφασίζουμε να περάσουμε χρόνο μπορεί να λειτουργήσει ως ένας αποκαλυπτικός καθρέπτης», εξηγεί.

Σήμερα, με την ιδιότητα του museum art therapist, εκτιμά ότι όλα τα έργα τέχνης, ανεξαιρέτως δημιουργού, καλλιτεχνικού ρεύματος ή είδους, μπορούν να λειτουργήσουν θεραπευτικά. «Είναι τα μάτια της καρδιάς μας, που μπορούν να κάνουν την τέχνη θεραπεία». Στις θεραπείες που κάνει η ίδια είτε δια ζώσης, μέσα στα μουσεία, είτε διαδικτυακά, ο θεραπευόμενος είναι αυτός που επιλέγει το έργο με το οποίο θα ασχοληθεί. Ο ρόλος της Στεφανίας είναι να φτιάχνει τις κατάλληλες συνθήκες μέσα στις οποίες το άτομο θα μπορέσει να επικοινωνήσει με τον εαυτό του χρησιμοποιώντας ως μέσον το έργο που επέλεξε, καλλιεργώντας τον δικό του διάλογο με την τέχνη. Στη διάρκεια της θεραπείας, δεν αναφέρονται ούτε ο δημιουργός ούτε ο τίτλος του έργου. «Η θεραπεία δεν σχετίζεται με την ιστορία της τέχνης, παρά μόνο με τα συναισθήματα, τις προβολές και τις σκέψεις που το έργο προκαλεί στο άτομο», δηλώνει χαρακτηριστικά.

Η τέχνη μου να είμαι εγώ

Από τις προσωπικές εμπειρίες της Στεφανίας στα μουσεία, ως επισκέπτρια, γεννήθηκε το βιβλίο της με τίτλο Η τέχνη μου να είμαι εγώ, που αναμένεται να κυκλοφορήσει μέσα στο 2022. Πρόκειται για ένα «εσωτερικό ταξίδι», όπως λέει, 11.881 χιλιομέτρων σε επτά χώρες (Αυστρία, Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Αγγλία, Γαλλία, Ελλάδα) και εικοσιένα μουσεία της Ευρώπης.

Στο βιβλίο, μέσα από φωτογραφίες της, επικεντρώνεται στη σχέση των επισκεπτών με τα έργα. Τις εικόνες πλαισιώνουν δύο κείμενα, «ένα γράμμα προς όλες τις μητέρες του κόσμου», γραμμένο από την ίδια σαν να ήταν ενήλικο παιδί κι ένα κείμενο με πληροφορίες σχετικά με το ταξίδι της δημιουργίας του βιβλίου, αλλά και της συμβολής της τέχνης στο προσωπικό θεραπευτικό της μονοπάτι.

Στον πυρήνα του βιβλίου βρίσκονται η αγάπη, η αποδοχή και η ανάληψη της ευθύνης. «Όταν βίωσα για πρώτη φορά την αποδοχή απέναντι στον ίδιο μου τον εαυτό και στη μητέρα μου, αποφάσισα να υμνήσω την αγάπη και να την αναζητήσω σε έναν χώρο όπου δεν θα περίμενε κανείς πως υπάρχει: τα μουσεία», εξομολογείται. Σημειώνει παράλληλα ότι μέρος του έργου της αποτελεί το μοίρασμα τέτοιων στιγμών αγάπης, όπως το στιγμιότυπο μίας μητέρας με την κόρη της στο Μουσείο της Ακρόπολης, τις οποίες έχει απαθανατίσει αγκαλιά μπροστά σε ένα γλυπτό, το οποίο απεικονίζει δύο αγκαλιασμένες φιγούρες.

Βιβλιοθεραπεία

Όπως υπάρχουν πολλοί λάτρεις της τέχνης, υπάρχουν ακόμη περισσότεροι λάτρεις των βιβλίων, τους οποίους αγγίζει η δεύτερη της ειδίκευση, η βιβλιοθεραπεία. «Είναι μια αποκάλυψη να μαθαίνει κάποιος να διαβάζει ένα βιβλίο αργά και να βιώνει το άνοιγμα ενός νέου δρόμου επικοινωνίας με τον εαυτό του, μέσα από τη στοχευμένη ανάγνωση. Κάτι το οποίο μέχρι εχθές θεωρούσε απλώς ψυχαγωγία, γίνεται συνοδοιπόρος στη ζωή».

Σε αυτές τις συνεδρίες, προτείνει η ίδια βιβλιογραφία, ανάλογα με τους στόχους των συνεδριών και τα θέματα με τα οποία θέλει να ασχοληθεί ο κάθε άνθρωπος. «Εκεί χρειάζεται από μένα να βρω το κατάλληλο φίλτρο, ώστε τα βιβλία να εξυπηρετήσουν τη βιβλιοθεραπευτική σχέση και διαδικασία», σημειώνει. Η ίδια εξηγεί ότι είχε πάντοτε μια διαισθητική σχέση με τα βιβλία. «Έχω βιβλία στη βιβλιοθήκη μου που μπορεί να με περιμένουν για χρόνια. Ξέρω, όμως, πως όταν έρθει η κατάλληλη ώρα να συναντηθούμε θα “με καλέσουν”».

Η Στεφανία αναφέρει πως έχει πλέον αγγίξει τους επαγγελματικούς της στόχους μέσα από τη μουσειοθεραπεία, τη βιβλιοθεραπεία και το βιβλίο της, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να συνεχίσει τη συγγραφή βιβλίων. «Ίσως κάποια στιγμή να έρθει ένα άλλο βιβλίο, όπως, για παράδειγμα, η απάντηση της μητέρας στο παιδί». Δεν σταματά εξάλλου να διατηρεί τη δεκτικότητα που διδάχθηκε από την οικογένειά της και να θυμάται τη διαρκή προτροπή της μητέρας της «να κυνηγάει τα όνειρά της».

Όσοι κάνουν εγγραφή στο newsletter της Στεφανίας έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στις συναντήσεις Slow Art (αργή παρατήρηση ενός έργου τέχνης), οι οποίες διεξάγονται χωρίς αντίτιμο, σε μηνιαία βάση και αποκλειστικά για τις φίλες και τους φίλους του whatiseeinart, που ανακαλύπτουν μαζί κάθε μήνα την προσωπική ματιά στην τέχνη.