Είναι η δύναμη που έχει το δοξάρι του, η ωριμότητα του ηχοχρώματος, η έκφραση του προσώπου του, η κίνηση του σώματος και η ειλικρίνεια της μουσικής του, που καλπάζουν μέσα σου σαν καθαρόαιμο άλογο, σε μια εμπειρία που μοιάζει με ποίηση.
Οδυσσέας Τσακαλίδης
Με τη δύναμη του βιολιού
Κείμενο: Μάρνη Χατζηεμμανουήλ
Ο δεκαεξάχρονος Οδυσσέας Τσακαλίδης, που μαγνητίζει τα βλέμματα και τις αισθήσεις καθώς ερμηνεύει έργα σπουδαίων μουσικών στο βιολί, έχει ήδη προλάβει να αποσπάσει πολλά βραβεία και τιμητικές διακρίσεις σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς, ενώ σήμερα φοιτά στο Juilliard School Pre-College Program της Νέας Υόρκης από τις αξιολογότερες σχολές μουσικής, δράματος και χορού παγκοσμίως. «Όταν ξεκίνησα να παίζω ήμουν τόσο μικρός που δεν είχα την πολυτέλεια να σκεφτώ σε μεγαλύτερο βάθος τη δυναμική της μουσικής και τη σημασία του χρόνου, αλλά και το πώς αυτές οι έννοιες επηρεάζουν την εκτέλεση των μουσικών κομματιών. Σε κάποιο σημείο του ταξιδιού, ωστόσο, άρχισα να αντιλαμβάνομαι τη δύναμη που έχουν οι νότες και οι παύσεις, τον ρόλο της κίνησης, του χρόνου και του ρυθμού. Τότε ήταν που ξεκίνησε η ουσιαστική σχέση μου με το όργανο».
Ο Οδυσσέας Τσακαλίδης ξεκίνησε τις σπουδές του αυτό το φθινόπωρο στην τάξη βιολιού της Areta Zhulla, πρώτης βιολονίστριας του Κουαρτέτου Εγχόρδων Juilliard και καθηγήτριας βιολιού του Juilliard School. Παράλληλα, φοιτά στο Λύκειο του Professional Children’s School με τη γενναιόδωρη υποστήριξη του μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Elias G. Barbalias – The Art of Life», Έλενα Μπαρμπαλιά-Σαρακάκη.
Ο δεκαεξάχρονος βιολονίστας έχει βραβευτεί στον 7ο, στον 8ο και στον 9ο Πανελλήνιο Μουσικό Διαγωνισμό «Μαρία Χαιρογιώργου-Σιγάρα», στον 4ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό «Orpheus Soloists», όπως επίσης και στον 1ο και στον 3ο Πανελλήνιο Μουσικό Διαγωνισμό «Τάσος Παππάς», κερδίζοντας το ομώνυμο βραβείο. Στο ενεργητικό του έχει επίσης το Βραβείο Εξαιρετικής Ερμηνείας στον Α’ Πανελλήνιο Μουσικό Διαγωνισμό «Σόλων Μιχαηλίδης» στην Κύπρο, στον διαγωνισμό Muse 2021 International Music Competition, καθώς και στον 4ο Nouvelles Étoiles International Music Competition. Τον Σεπτέμβριο του 2023 απέσπασε το Α’ Βραβείο, καθώς και το Grand Prix Cash Prize, τη μέγιστη διάκριση μεταξύ όλων των ηλικιακών κατηγοριών και οργάνων, στον διεθνή διαγωνισμό Rising Stars Grand Prix 2023 International Music Competition Berlin. «Η ενασχόληση με το βιολί μού δίνει την ευκαιρία να εξασκώ πολύ χρήσιμες λειτουργίες του μυαλού, όπως η λογική, η λήψη αποφάσεων, καθώς και η αναζήτηση για καλύτερους και πιο “βιώσιμους” τρόπους για να εκτελεστεί σωστά ένα μουσικό έργο».
Γιος του βιολονίστα Στέλιου Τσακαλίδη, μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου «η μουσική ήταν πάντα μια αίσθηση σχεδόν υπερβατική» όπως λέει ο πατέρας του, «μια παράλληλη γλώσσα έκφρασης και κατανόησης του κόσμου μας. Παντού στο σπίτι υπάρχει κάτι που παραπέμπει στη μουσική. Από την πρώτη στιγμή που αντίκρισα αυτό το ξύλινο αντικείμενο με τις μεταλλικές χορδές, μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Ο μπαμπάς μου, όταν πρόσεξε ότι περιεργαζόμουν το δικό του βιολί, μου χάρισε το δικό μου πρώτο βιολί», θυμάται ο Οδυσσέας Τσακαλίδης συμπληρώνοντας ότι: «Έτσι ξεκίνησε το βιολί, ως ένα παιχνίδι, το οποίο με τον καιρό έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μου».
Όταν ξεκίνησα να παίζω ήμουν τόσο μικρός που δεν είχα την πολυτέλεια να σκεφτώ σε μεγαλύτερο βάθος τη δυναμική της μουσικής και τη σημασία του χρόνου, αλλά και το πώς αυτές οι έννοιες επηρεάζουν την εκτέλεση των μουσικών κομματιών. Σε κάποιο σημείο του ταξιδιού, ωστόσο, άρχισα να αντιλαμβάνομαι τη δύναμη που έχουν οι νότες και οι παύσεις, τον ρόλο της κίνησης, του χρόνου και του ρυθμού. Τότε ήταν που ξεκίνησε η ουσιαστική σχέση μου με το όργανο.
Τελειόφοιτος στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης, έχει παρακολουθήσει σεμινάρια βιολιού με τον Γιώργο Δεμερτζή, τον Χρίστο Γαλιλαία, τη Haiou Meng, τον Skerdjano Keraj, τον Timothy Schwarz, τη Nana Jashvili. Από το ξεκίνημά του και μέχρι σήμερα συνεχίζει τη μαθητεία του δίπλα στον Λευτέρη Ζούλα, έχοντας εμφανιστεί σε ατομικά ρεσιτάλ και συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. «Ο πατέρας μου μαζί με τον δάσκαλό μου, τον Λευτέρη Ζούλα, συγκροτούν μια ομάδα στην οποία ο καθένας με βοηθάει με τον τρόπο του, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Σε κάθε περίπτωση πάντως, για να διατηρήσει κάποιος ένα υψηλό επίπεδο, χρειάζεται καθημερινή πειθαρχημένη μελέτη και μεγάλη προσοχή στις λεπτομέρειες».
«Όπως σε κάθε παιδί, έτσι και στον Οδυσσέα, η ωριμότητα χτίστηκε σταδιακά. Όλες οι εμπειρίες του από συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, επισκέψεις σε μουσεία και άλλες πολιτισμικές δράσεις και δραστηριότητες, όπως και από τη σχολική και κοινωνική του ζωή, συνεισφέρουν στην ωρίμανση του χαρακτήρα του. Είναι ένας έφηβος που μεγάλωσε μέσα στη μουσική, την οποία αντιμετώπιζε πάντα ως μέρος της καθημερινότητάς του. Νομίζω πως δεν μπορεί να φανταστεί τον εαυτό του χωρίς τη μουσική σε κάποια μορφή», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πατέρας του Στέλιος Τσακαλίδης, για να συμπληρώσει η μητέρα του, Μαρία Μισαηλίδου: «Η επιρροή του πατέρα του στάθηκε καταλυτική στην πορεία του Οδυσσέα. Φυσικά, όλοι στην οικογένεια αγαπάμε τη μουσική, παρακολουθούμε συχνότατα συναυλίες και ακούμε πολύ κλασική μουσική τόσο στο σπίτι όσο και ταξιδεύοντας. Η αγάπη αυτή δημιούργησε ένα περιβάλλον στο οποίο η ενασχόληση με τη μουσική είναι κάτι φυσικό, λειτουργώντας ως σημείο σύνδεσης ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Πολλές από τις αναμνήσεις της καθημερινής ζωής μας, όπως και οι στιγμές χαλάρωσης, οι εκδρομές και τα ταξίδια μας, έχουν στο επίκεντρό τους τη μουσική».
«Σκέφτομαι πως οι κοντινοί μου άνθρωποι είναι το στήριγμα και η δύναμή μου στην αγάπη μου για τη μουσική. Θα ήθελα λοιπόν να ευχαριστήσω, πέρα από τον πατέρα μου, τη μαμά μου και τον αδερφό μου, τον 10χρονο Έκτορα που παίζει βιολοντσέλο, γιατί είναι όλοι τους πάντα στο πλευρό μου, με συνοδεύουν στα ταξίδια, και μου συμπαραστέκονται. Τους ευχαριστώ που δεν έλειψαν ποτέ από συναυλία μου, όπως και εγώ δεν λείπω ποτέ από συναυλία του αδερφού μου», αναφέρει ο Οδυσσέας Τσακαλίδης, ο οποίος σημειώνει ότι αισθάνεται επίσης ευγνώμων και για την υποστήριξη που έλαβε από το Νέο Ωδείο υπό τη διεύθυνση της Βαρβάρας Τσαμπαλή: «Έμαθα μουσική κοντά στους πιανίστες που με συνόδεψαν στις συναυλίες μου αυτά τα χρόνια, όπως ο Νίκος Ζαφρανάς, η Βαλέρια Χαριτίδου, η Ιωάννα Ευγ. Πολυζωίδου και η δασκάλα μου στο πιάνο, Λέττη Παππά».
Έχει συμπράξει ως σολίστας με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης, τόσο το 2019 υπό τη διεύθυνση του Χάρη Ηλιάδη όσο και το 2022 υπό τη διεύθυνση του Δημοσθένη Φωτιάδη. Το 2022 συμμετείχε στο 8ο Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου στη Λέσβο. Τον Δεκέμβριο 2023 ο Οδυσσέας συνέπραξε ως σολίστας στη Χριστουγεννιάτικη Συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη. Στο εξωτερικό έχει εμφανιστεί σε ρεσιτάλ και συναυλίες σε Κύπρο, Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία. «Το ενδιαφέρον μου για τη μουσική είναι ευρύ και εκτείνεται πέρα από το βιολί. Ακούω πολύ κλασική μουσική, αγαπώ το πιάνο, με ενδιαφέρει η σύνθεση, μου αρέσει η ορχήστρα, αλλά και τα σόλο κομμάτια», σημειώνει ο Οδυσσέας Τσακαλίδης. Τον Αύγουστο του 2025 συμμετείχε στο Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ SYRREO στην Σύρο μαζί με τον διακεκριμένο πιανίστα Νίκο Ζαφρανά σε ένα πρόγραμμα υψηλών δεξιοτεχνικών απαιτήσεων. Παράλληλα, υπογραμμίζει: «Νιώθω ότι είναι ακόμα νωρίς για να καταλήξω ποια ακριβώς επαγγελματική ιδιότητα θα μου ταιριάξει. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να σπουδάσω βιολί και μουσική σε πανεπιστημιακό επίπεδο και να συνεχίσω να παίζω μουσική σε συναυλίες, να γνωρίσω πολλούς συναυλιακούς χώρους, να ταξιδέψω και να εκθέσω τις μουσικές μου ιδέες στο κοινό, βιώνοντας την ανταπόκρισή του».
Φωτογραφίες
