Περιγράφει τον εαυτό της ως πεισματάρα, εμμονική, αφελή, εργασιομανή και ονειροπόλα, ενώ τα τελευταία χρόνια -μετά τη γέννηση του γιου της- φοβάται, αλλά συγχρόνως τολμά, όλο και περισσότερο. Εξάλλου, η Αλεξάνδρα Καζάζου πάντα τολμούσε. Γεννήθηκε στο Βρότσλαβ της Πολωνίας, («αγαπώ την μυρωδιά της πόλης, που μου ξυπνάει μνήμες πολύ παιδικές»), μεγάλωσε στη Λάρισα («είναι μια πόλη στην καρδιά μου φυλαχτό»), ήρθε στη Θεσσαλονίκη για να σπουδάσει στo Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ, το 2016 συνίδρυσε με τον Karol Jarek την Ομάδα Teatr Andra, με Τούρκους, Πολωνούς και Έλληνες καλλιτέχνες και βάση στην Κωνσταντινούπολη, ενώ τα τελευταία χρόνια ζει στην Αθήνα («Είναι ίσως η μόνη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που έχει ακόμη γειτονιές»). Αγαπά ιδιαίτερα τη γειτονιά της, τα Πετράλωνα, καθώς εκεί μερικές φορές νιώθει λες και ζει σε χωριό.

Λόγω της πανδημίας, αλλά και της τουρκικής οικονομικής και πολιτικής κρίσης, η Teatr Andra μετεξελίχθηκε σε Transatlantic Group, την οποία επίσης συνίδρυσε τον Karol Jarek. Πρόκειται για μια καλλιτεχνική ομάδα με βάση την Αθήνα και στόχο την καλλιτεχνική αποκέντρωση και τη συνεργασία μεταξύ διεθνών καλλιτεχνών. «Το μήνυμα είναι ένα. Το θέατρο, όσο προσωπικό και να είναι, είναι και υπέροχα καθολικό. Μια μικρή πατρίδα», τονίζει σχετικά.

Τι είναι άραγε πατρίδα για την ίδια; «Έχουμε πόδια και όχι ρίζες. Κάποιος συγγραφέας, που δεν θυμάμαι τώρα ποιος, το είχε πει αυτό. Τολμώ να πω ότι η πατρίδα μου είναι τα πόδια μου, τα χιλιόμετρα μέσα μου και έξω από μένα. Είναι οι απώλειές μου, ο πατέρας μου που έχασα στα 20, ο παππούς μου, ο Σωτήρης, που έχασα στα 17 μου. Η αντάρτισσα γιαγιά μου, που έχασα πρόσφατα. Οι φιλίες που δεν κατάφεραν να μείνουν, οι έρωτες  που χάθηκαν (πού πάνε αλήθεια όταν φεύγουν;) και όποτε αποδέχομαι αυτές τις πληγές, τότε μόνο μπορώ να χωρέσω και την κατάφαση. Δηλαδή τη μητέρα μου, την αδερφή μου, τους λατρεμένους φίλους μου. Εκεί, νιώθω κάποιες στιγμές τη δική μου πατρίδα», αναφέρει σχετικά, ανακαλώντας τρεις ιστορίες που αμφισβητούν την παραδοσιακή έννοια της «πατρίδας».

Η πρώτη εκτυλίχθηκε το 2011 στη Σρεμπρένιτσα, μέσα από μια τριήμερη σιωπηλή πορεία ως φόρο τιμής για το τριήμερο μακελειό που διέπραξε ο σερβοβοσνιακός στρατός, σκοτώνοντας 8.000 παιδιά και άνδρες βοσνιακής καταγωγής λίγο πριν το τέλος του Πολέμου της Βοσνίας (1992-95). Ο τελικός προορισμός ήταν η Τούζλα, όπου συνάντησε τις χήρες και τις μανάδες των δολοφονημένων. «Ζούσαν σε ένα στρατόπεδο στη μέση του πουθενά και δεν είχαν ταυτότητα. Δεν ανήκουν πουθενά μετα τον πόλεμο αυτές οι γυναίκες. Γιατί ήταν από την Σρεμπρένιτσα. Και η Σρεμπρένιτσα ανήκει πλέον διοικητικά στη Δημοκρατία της Σέρπσκα (Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας). Αυτές οι γυναίκες, από το 1995 και έπειτα, δεν έχουν πατρίδα. Η πατρίδα τους είναι τα νανουρίσματά τους και οι κήποι που φροντίζουν κάθε μέρα».

Έναν χρόνο νωρίτερα είχε ταξιδέψει στην Κούβα, με σκοπό να φτάσει όσο πιο κοντά γίνεται στη στρατιωτική βάση του Γκουαντάναμο. «Στην πόλη του Χουαντάναμο, ανεβαίνω στο αμάξι ενός Αμερικανού αξιωματικού και στο ραδιόφωνο παίζει σάλσα. Ξαφνικά, λίγη ώρα μετά, η μουσική αλλάζει σε τζαζ και εκείνος μου λέει: “Μπήκαμε στην Αμερικάνικη Ζώνη”. Η τελευταία της ιστορία για τις πατρίδες είναι από το Πάσχα του 2022, στον σιδηροδρομικό σταθμό του Βρότσλαβ, ο οποίος είχε μετατραπεί σε τόπο διαμονής για γυναικόπαιδα από την Ουκρανία. «Ένα παιδί αποκρίθηκε κάποια στιγμή σαν χαμένο: “Εμείς, τώρα, πού θα πάμε;”».

Ηθοποιός, σκηνοθέτιδα, δασκάλα

Όταν παίζει, προσπαθεί να χωρέσει στο όραμα του σκηνοθέτη χωρίς να υπονομεύσει τη δική της αλήθεια, που είναι ζωτικής σημασίας για τη σκηνική της ύπαρξη. Όταν σκηνοθετεί, προσπαθεί να σαλπάρει με τους ηθοποιούς και να κάνουν το ταξίδι παρέα. «Να γνωρίσουμε το επόμενο βήμα της οποιασδήποτε σκηνικής γλώσσας παρέα, ταξιδεύοντας μαζί στο άγνωστο. Το “μαζί” είναι αυτό που πρωτίστως με ενδιαφέρει. Και το ταξίδι αυτό να μας γίνει ανάγκη, να μας αλληλοεμπνεύσει». Όταν διδάσκει, πάνω απ’ όλα προσπαθεί να αφουγκραστεί τους μαθητές και τις μαθήτριες. «Πέρα από τα εργαλεία που μπορώ να προσφέρω, ποθώ να τους γεννήσω ερωτήματα». Διδάσκοντας θέλει να δίνει αγάπη «και να παίρνω ακόμη μεγαλύτερη, καθώς βρισκόμαστε εδώ -ευτυχώς- σε συνθήκη ανάποδη από τους νόμους της οικονομίας».

Δεν παραλείπει ποτέ να συμβουλεύει τα νέα παιδιά «να διαβάζουν, να μελετούν, να δουλεύουν το σώμα και τη σκέψη τους καθημερινά, αλλά ταυτόχρονα να παραμένουν παιδιά τόσο στο ένστικτο όσο και στο σώμα. Να χωρούν και να αποδέχονται τους άλλους, ώστε να μπορέσουν ίσως να αποδεχτούν κάτι από τον εαυτό τους και να χωρέσουν σε άγνωστους ρόλους. Τους συμβουλεύω, επίσης, πως είναι πολύ ωραίο να δοκιμαστούν στα πάντα, σε σκηνοθέτες, σε είδη θεάτρου κτλ, αρκεί να είναι σε θέση να πούνε “όχι” στο ανήθικο».

Αυτήν την εποχή η Αλεξάνδρα Καζάζου μόλις ολοκλήρωσε μία υπέροχη, όπως λέει η ίδια, διπλωματική δουλειά υποκριτικής με το Ωδείο Αθηνών, την οποία σκηνοθέτησε για το έτος των τελειόφοιτων, ενώ παράλληλα κάνει πρόβες με την ομάδα Transatlantic για τη νέα τους δουλειά, εμπνευσμένη από το έργο του Καμύ O Ξένος, που θα πραγματοποιήσει την πρεμιέρα του τέλη Σεπτέμβρη-αρχές Οκτώβρη στην Αθήνα.

To καλοκαίρι του 2022 θα ξεκινήσει πρόβες με τη Θεοδώρα Τζήμου και την Ηλέκτρα Νικολούζου, υλοποιώντας ένα κοινό όνειρο και των τριών: να βρεθούν μαζί στη σκηνή. Το έργο θα ανακοινωθεί σύντομα και η πρεμιέρα θα γίνει αρχές Νοεμβρίου στο θέατρο Θησείον. Τον Σεπτέμβρη, με την ομάδα Honey and Dust από τη Σλοβακία, θα περιοδεύσουν σε Σλοβακία και Τσεχία με την παράσταση Uninteresting Scream, που έκανε πρεμιέρα το 2019 στην Πράγα.

Μέσα στο 2023, έπειτα από πρόσκληση του ΚΘΒΕ, θα έρθουν με την Ελεάννα Γεωργούλη στη Θεσσαλονίκη, για να σκηνοθετήσουν από κοινού και να πρωταγωνιστήσουν σε ένα έργο που γεννιέται και γράφεται μέσα από τη διαδικασία της πρόβας. Μέσα σε όλα αυτά, με κάποιο μαγικό τρόπο βρίσκει χρόνο για να παίζει και βόλεϊ σε ομάδα!

Όπως είναι φανερό, βρίσκεται διαρκώς σε εγρήγορση, ακόμη και στα όνειρά της. «Το όνειρο είναι μεγάλο μέρος του σύμπαντός μου και έχω αρχίσει σταδιακά να αποδέχομαι  αυτή την πραγματικότητα». Επιπλέον, δηλώνει εντυπωσιασμένη από τη μετάβαση που νιώθει από τότε που έγινε μητέρα. «Η έγνοια αυτή, είναι κάτι τόσο δυνατό που σε καθορίζει. Ωστόσο, αυτό το άγχος είναι ζωτικό και εμπεριέχει την ευεργετική μετατόπιση από τον εαυτό σου προς κάποιον άλλον, καταλήγει σχετικά.