Διεθνής σκηνοθέτις του θεάτρου, η Έλλη Παπακωνσταντίνου είναι μία εμπνευσμένη ενορχηστρωτής που μετασχηματίζει τα έργα των κλασικών σε καινοτόμες θεατρικές εμπειρίες, προσκαλώντας το κοινό να εμβυθιστεί. Η τέχνη της ανοίγει διάλογο με τον μύθο, την πολιτική και τις μεγάλες αφηγήσεις της εποχής μας, ενσωματώνοντας και ισορροπώντας με μαεστρία όλα εκείνα τα στοιχεία που την απασχολούν. Αεικίνητη και αστείρευτα παραγωγική, έχει χτίσει ένα πλούσιο βιογραφικό με αξιοσημείωτες παραστάσεις και διακρίσεις.

Ιδρύτρια της ομάδας ODC Ensemble, έχει τιμηθεί δύο φορές με το βραβείο Fulbright, τόσο για την έρευνά της στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ όσο και για το έργο Oedipus: Sex with Mom was Blinding, ενώ έχει αποσπάσει και το διεθνές βραβείο Music Theatre NOW 2018-9 για την παράσταση The Cave. Έργα της έχουν παρουσιαστεί στο Edinburgh Festival και στο West End στη Μεγάλη Βρετανία, στο La MaMa Experimental Theater Club και στο θέατρο BAM  (Brooklyn Academy of Music) στη Νέα Υόρκη, στα φεστιβάλ Operadagen Festival (Ολλανδία), Aalborg Οpera Festival (Δανία),  PUFF Festival (Κροατία), Copenhagen Opera Festival (Δανία), New Drama Festival (Κροατία), στην Όπερα του Βερολίνου Neuköllner Oper Berlin, καθώς και στο European Cultural Parliament. Στην Ελλάδα, έργα της έχουν παιχτεί, μεταξύ άλλων, στο Φεστιβάλ Αθηνών, στο Εθνικό Θέατρο, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.

Γεννημένη στην Αθήνα, μεγαλωμένη στη Νέα Σμύρνη και με καταγωγή από τη Μικρά Ασία, η Έλλη άκουγε από μικρό παιδί τις ιστορίες του ξεριζωμού που αφηγούταν η γιαγιά της, η Ελισσώ, μία μορφωμένη γυναίκα με έντονες μεταφυσικές ανησυχίες. «Ιστορίες σκληρές και φρικιαστικές», όπως εξηγεί, που συγκρότησαν στο μυαλό και την ψυχή της το υλικό εκείνο στο οποίο πάντα θα ανατρέχει: έναν κόσμο που με το ένα πόδι πατάει στη σκληρότητα και την αδικία (ο κόσμος της πολιτικής και της ιστορίας) και με το άλλο στην αλληγορία και τη μεταφυσική. Όπως η ίδια επισημαίνει, αυτός είναι ο βασικός λόγος που την ενδιαφέρει ο μύθος, επειδή έχει τη δύναμη να σμιλεύσει όλα τα παραπάνω. «Οι μύθοι έχουν τόσα να μας πουν. Κι εμείς οι ίδιοι φτιάχνουμε συνέχεια νέους μύθους, κι ας μην το ξέρουμε. Ο άνθρωπος ζει μέσα στους δικούς του μύθους, αλλά και στους μύθους των γύρω του. Είμαστε φτιαγμένοι από όνειρα και επιθυμίες, κι όχι με τη μύτη κολλημένη στο τζάμι της πραγματικότητας».

Αν και ξεκίνησε τις σπουδές της ως μουσικός, συνέχισε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης, όπου πέρασε στην εικαστική έκφραση. Έκανε μεταπτυχιακό στο Λονδίνο και ταξίδεψε με τις παραστάσεις της σε χώρες πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Στην Αγγλία, επικεντρώθηκε κυρίως στη σύγχρονη δραματουργία, ενώ συνεργάστηκε στενά με νέους και ανερχόμενους δραματουργούς, όπως η θρυλική Σάρα Κέιν. Στις ΗΠΑ, ασχολήθηκε με τις νέες τεχνολογίες στο πεδίο της περφόρμανς ως ερευνήτρια στα πανεπιστήμια του Πρίνστον και Στάνφορντ, ενώ βρέθηκε να ταξιδεύει με το θέατρο σε προορισμούς «δύσκολους», όπως το Ιράκ.

Όλες αυτές οι μετακινήσεις τής αποκάλυψαν μια άλλη διάσταση του θεάτρου και, όπως η ίδια αναφέρει χαρακτηριστικά, την «οδήγησαν στο ανοίκειο και σε όλο αυτό το πολύχρωμο παζλ που είναι η ανθρωπότητα». Η πρώτη της επαφή με το θέατρο ήρθε όταν, έφηβη ακόμη, σε μια σχολική εκδρομή στο Θέατρο Τέχνης, γνώρισε από κοντά τον Μίμη Κουγιουμτζή: «Θυμάμαι τον ήλιο να πέφτει στο σανίδι, μια συγκεκριμένη μυρωδιά. Θυμάμαι να νιώθω ότι ανήκω σε αυτό το μέρος. “Εδώ, μπορώ να με ακουμπήσω, εδώ θα πέσω και θα με πιάσουν”, θυμάμαι να σκέφτομαι». Έκτοτε, το θέατρο παραμένει ένα ασφαλές καταφύγιο που της προσφέρει αυτή την πολύτιμη αίσθηση του ανήκειν. 

Η δουλειά της εκτείνεται σε πολλαπλά καλλιτεχνικά πεδία, όπως performance, μουσική, χορός και εικαστικές τέχνες, τα οποία συνυφαίνονται σε ένα τελικό αποτέλεσμα. Όπως εξηγεί, σπουδαίοι δάσκαλοί της στο θέατρο, όπως ο Βασίλης Παπαβασιλείου κι ο Λευτέρης Βογιατζής, την έκαναν να καταλάβει ότι το θέατρο είναι ακριβώς αυτό: ένα τεράστιο μωσαϊκό του κόσμου, η μόνη τέχνη όπου διασταυρώνονται η ψυχανάλυση, η φιλοσοφία, η πολιτική και όλες οι υπόλοιπες τέχνες. Στόχος της είναι να δημιουργεί και να ξαφνιάζει τον εαυτό της και το κοινό, με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της. Όπως λέει η ίδια: «Πιστεύω στη δύναμη του ανοίκειου, η τέχνη μου θέλω να ανατρέπει πρωτίστως τις δικές μου προσδοκίες». 

«Πιστεύω ότι συναντώ το θέατρο πιο έντονα σε περιόδους κρίσης. Οι δύσκολες στιγμές, σε συλλογικό ή ατομικό επίπεδο,  νοηματοδοτούν εκ νέου το τι σημαίνει το θέατρο για μένα», σχολιάζει με αφορμή την αντιφασιστική παράσταση The Kindly Ones που έγραψε και σκηνοθέτησε η ίδια, βασισμένη στις Ευμενίδες του Αισχύλου, η οποία παίχτηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν, στην Αυστρία.  Όπως θυμάται: «Όταν πήγα εκεί, κατάλαβα ότι μόνο μέσα από τον μύθο θα μπορέσω να εκφραστώ. Ιδίως από τη στιγμή που το θέμα αυτό αποτελεί ταμπού και συλλογικό τραύμα για τους κατοίκους της περιοχής. Στράφηκα στις Ευμενίδες του Αισχύλου, που μιλούν για την ενοχή που δεν ξεπλένεται και την πρωταρχική έννοια του Δικαίου. Αντλώντας έμπνευση από τον μύθο, έγραψα ένα δικό μου έργο, στο οποίο ενσωματώθηκαν σκέψεις και γεγονότα της σύγχρονης εποχής, ακόμη και τα αποτελέσματα των τελευταίων Ευρωεκλογών, αναδεικνύοντας θέματα όπως η άνοδος του φασισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο τέλος, ο ένας κόσμος ανακλά στον άλλο».

Με αφορμή το παγκόσμιο lockdown λόγω της πανδημίας, πειραματίστηκε με μια νέα μορφή ψηφιακού θεάτρου, ειδικά σχεδιασμένου για την πλατφόρμα του zoom, το οποίο ονόμασε «Θέατρο του Εγκλεισμού». Στις πρόσφατες δουλειές της Έλλης Παπακωνσταντίνου ξεχωρίζει το Traces of Antigone (2020), γραμμένο από την Christina Ouzounidis, μία από τις πρώτες ζωντανές διαδικτυακές παραστάσεις παγκοσμίως, η οποία απέσπασε το βραβείο AMAZONE 2020. Τα ψηφιακά της έργα Aède of the Ocean and Land και Hotel AntiOedipus παρουσιάστηκαν σε σημαντικά φεστιβάλ και οργανισμούς ανά τον κόσμο,  όπως τα IRCAM/Centre Pompidou στο Παρίσι και Romaeuropa Festival στη Ρώμη. Το 2021, έκανε πρεμιέρα το έργο ALKESTIS, παραγγελία του Βασιλικού Θεάτρου της Σουηδίας, στη Στοκχόλμη, ενώ το 2022 παρουσίασε το project ΕΡΩΣ, σε συνεργασία με την ομάδα νέων Oυκρανών καλλιτεχνών Nova Opera, αρχικά στο O. Festival, στην Ολλανδία, και έπειτα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στην Ελλάδα. Στην παρούσα φάση, βρίσκεται στο στάδιο έρευνας και συγγραφής του έργου Βάκχες, που αντλεί στοιχεία από το ομώνυμο έργο του Ευριπίδη, μία μεγάλη διεθνή συμπαραγωγή με την υποστήριξη διακεκριμένων οργανισμών, όπως οι Fondazione Romaeuropa, La Filature (Scène nationale), IRCAM/Centre Pompidou κ.α.